Sinds augustus 2021 mag de Biesboschlinie zich het thuis van werelderfgoed noemen. De Nieuwe Hollandse Waterlinie was genomineerd voor de status van Unesco werelderfgoed. De status is toegekend en vanaf nu scharen we ons onder grootheden als de Taj Mahal, de Piramides in Gizeh en de toren van Pisa.
Werelderfgoed is erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid. Er bestaat materieel en immaterieel werelderfgoed. Bij immaterieel erfgoed kun je bijvoorbeeld denken aan de tango, of dichter bij huis: het molenaarsambacht. Materieel erfgoed verdelen we in cultureel (door mensen gemaakt) en natuurlijk. Natuurlijk erfgoed is bijvoorbeeld het Yellowstone National Parc in Amerika. De Nieuwe Hollandse Waterlinie valt onder het cultureel erfgoed.
Wat al deze zaken gemeen hebben is dat we ze beschouwen als onvervangbaar, uniek en als eigendom van de hele wereld. En daarom achten we het van groot belang om ze te behouden.
De Nieuwe Hollandse Waterlinie is een uniek verdedigingswerk. Het is een strook land, van Muiden tot aan de Biesbosch, die onder water gezet kan worden. Deze laag water beschermde het rijke gewest Holland in vroeger tijden tegen indringers; het was te diep om doorheen te waden, maar niet diep genoeg om te bevaren. Op de zwakke plekken in de linie kwamen forten en vestingen te staan.
De Nieuwe Hollandse Waterlinie is nog steeds te gebruiken, al is het geen effectief verdedigingswerk meer. Maar het overgrote deel van de forten en sluizen is nog steeds intact, en veel ervan zijn te bezichtigen. In een enkel fort kan je tegenwoordig zelfs blijven slapen.
Eind december 2019 leverde de rijksdienst voor het cultureel erfgoed een rapport van ruim 2500 pagina's in bij de Unesco in Parijs. En na ruim 10 jaar werk, is het zover!
Het is een flink rapport, en met een reden; de Nieuwe Hollandse Waterlinie loopt door 4 provincies, en het land is in bezit van tientallen landeigenaren. Nu de linie tot werelderfgoed is verklaard, moet Nederland dat erfgoed kunnen bewaren. De aanpak hiervoor en de afspraken hierover, zijn in dit rapport vastgelegd.
In de Biesboschlinie vind je 4 forten, 2 sluizen, diverse kazematten en één vesting van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. En krijg je geen genoeg van al dit moois? Het Waterliniepad voert je langs de héle linie. Ga ook zeker eens kijken in het Waterliniemuseum. De Nieuwe Hollandse Waterlinie is je bezoek zéker waard.
Aan de rand van Nationaal Park De Biesbosch ligt het meest zuidelijke fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Hier, op Fort Bakkerskil word je ondergedompeld in de tijd van toen met de luxe van nu.
Gastheer en gastvrouw Marco en Hanny runnen deze bijzondere B&B met passie en respect voor het zo bijzondere erfgoed. "In de B&B kun je altijd terecht. Omdat we zoveel mogelijk mensen van deze mooie locatie mee willen laten genieten, zijn we alle weekenden en in de zomermaanden dagelijks geopend voor een drankje en iets lekkers of een heerlijke lunch."
Het deels overdekte terras op het fortterein is de uitgelezen plek om even op verhaal te komen. Wil je de omgeving verkennen dan huur je hier een elektrische fiets. Aan de hand van een gratis fietsknooppuntenkaart stippel je een zo een interessante route uit door de Biesboschlinie.
Slapen in het fort is een ware belevenis. Je overnacht bijvoorbeeld in de voormalige kruitkamer, de officierskamer of de ziekenboeg. Wie hier eenmaal een keer geweest is, blijft terugkomen!
Fort Bakkerskil
Kildijk 143, Nieuwendijk
Fortbakkerskil.nl
Ga mee op pad met Bart Pörtzgen, boswachter bij Brabants Landschap. Hij vertelt je in dit blog waarom de natuur van Altena de mooiste in Nederland is. Smaakt dit blog naar meer? Volg hem op Facebook of op Twitter voor prachtige natuurfoto's, en lees mee met de avonturen van de boswachter van Altena.
Zo, dat is eruit. Ik weet natuurlijk dat veel mensen nu beginnen te sputteren en het hier niet mee eens zijn. Die mensen wil ik uitnodigen een keer met mij mee te gaan, de natuur van Altena in. Ik ben er namelijk van overtuigd dat je dit kunt leren zien.
Ik neem jullie mee voor een wandeling vanaf de nieuwe parkeerplaats bij het Pompveld, aan de Lage Oldersdijk. We kijken direct over een nat stuk natuur, met bijzondere structuur. Om de zeven meter ligt een greppel, precies zoals ze er lagen voor de ruilverkaveling, eind jaren zestig. Vroeger waren ze niet gek! In het laagste gedeelte van ons eiland is goed watermanagement nodig.
In de sloten huist een mysterieus dier. Een slijmerig beestje dat in een zuurstofloze omgeving kan overleven. Lelijk eigenlijk, maar prachtig omdat hij zo bijzonder is: De Grote Modderkruiper. Nooit van gehoord? Weeraal dan? Zo wordt hij in de volksmond genoemd. Boeren vingen deze vis vroeger als weerstation. In de wekpot in het raamkozijn gaf hij de weersvoorspelling aan. Hij diertje is nu Europees beschermd vanwege zijn beperkte voorkomen.
We lopen onder enkele monumentale populieren door, die ons brengen bij mijn geheime plekje, wat ik niet langer voor mijzelf kon houden. Een oude eendenkooi. Nu broedt er een kolonie Blauwe Reigers, maar vroeger werden hier duizenden eenden per jaar gevangen.
Door de ontwatering in het omliggende gebied ligt het Pompveld hoger en moeten wij water oppompen om deze natte natuurparel nat te houden. Het water wordt gefilterd door een mooi natuurlijk systeem van riet, waar Roerdomp en Rietzanger zich laten horen. We zien een van de 11 stuwen die de verschillende peilen regelen. Volledig geautomatiseerd en te besturen, door deze boswachter, vanaf een computerscherm. Naast de stalen stuw zie je een bak. Dit is een vispassage, die zorgt voor moeiteloze verspreiding van de Modderkruiper.
Loop je verder, dan zie je direct wat voor effect de stuw heeft: het hele land staat onder water! Door een combinatie van afgraven en waterpeil opzetten staat dit gebied grote delen van het jaar onder water. Veelvoorkomende plantensoorten zoals grassen kunnen hier niet tegen. Dit geeft ruimte voor bijzondere planten zoals de Ratelaar, orchideeën en Moeraskartelblad. In de zomer geniet je hier van een breed palet aan kleuren van alle prachtige bloemen.
Door het open landschap, met een briesje in ons gezicht, lopen we verder richting een gehakte griend: een akker met wilgen. Elke drie jaar worden de wilgen afgezaagd, het hout wordt zoals vroeger gebruikt in de waterbouw. Wat overblijft zijn de prachtige stammen, begroeid met eikvaren en allerlei mossen. De vele gaten en kieren bieden ruimte voor vogels om te broeden, zoals de Bosuil die zomaar in je gezicht kan vliegen als je nieuwsgierig in een gat kijkt.
In de sloot langs het wandelpad groeit de Aloë Vera van het natte land: Krabbescheer. Een bijzondere waterplant die vertelt dat het water van goede kwaliteit is. Door gespecialiseerd slotenbeheer zorgen wij voor de instandhouding van deze drijvende cactus.
We lopen nog een stuk verder over het nieuwe wandelpad, terug naar de parkeerplaats. Bij het elzenbosje dat we tegenkomen moeten we vooral omhoogkijken, hier broedt namelijk al jaren een paartje buizerds!
Op het wandelpad naast het nieuw aangeplante bosje zag ik al regelmatig een paar reeën staan, zie je de sporen in de slootkant?
Op het bankje uitrusten is wel erg lekker na deze wandeling. Even nadenken over wat we gezien hebben. Wat we niet gezien hebben, maar wat wel allemaal voorkomt in deze mooie natuur. Hoe bijzonder de natuur is.
Mooi is de natuur in Altena hè?!
