Knooppunten: 85 - 82 - 81 - 16 - 11 - 10 - 93 - 94 - 62 - 97 - 98 - 50 - 60 - 58 - 57 - 13 - 56 - 55 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57 - 58 - 14 - 59 - 60 - 50 - 80 - 95 - 94 - 93 - 10 - 11 - 15 - 85
Aantal km afhankelijk van startpunt: 21,8 km als je start bij het Biesbosch MuseumEiland. 16,9 km als je start bij Jachthaven van Oversteeg.

Startpunt: Biesbosch MuseumEiland, Hilweg 2 in Werkendam of Jachthaven van Oversteeg, Spieringsluis 5 in Werkendam.

Je parkeert bij het Biesbosch MuseumEiland of Jachthaven van Oversteeg waar gratis parkeergelegenheid is. Bij het Biesbosch MuseumEiland is ook een oplaadpunt voor elektrische fietsen. Je wandelt eerst een rondje over de Jantjesplaat. Je komt hier langs oude en nieuwe delen van de Biesbosch: het oude deel bestaat uit een doorgeschoten wilgenbos met veel ruigte, en het nieuwe deel is ontstaan na hoogwater in de jaren '90. Grond die nodig was om de dijken te verbeteren, werd daar afgegraven. Inmiddels is er een prachtig, waterrijk gebied ontstaan met kraakhelder water dat drukbezocht wordt door vogels.

Vervolgens loop je via de Deeneplaatweg naar de Deeneplaat. Deze bestaat uit 2 delen: het westelijke deel bestaat uit een ruig wilgenvloedbos (delen van het gebied lopen bij hoge waterstanden nog steeds onder water), het oostelijke deel bestaat uit grienden die nog onderhouden worden zoals dat eeuwenlang is gedaan.

Na het verkennen van de Deeneplaat, vervolg je je weg terug naar het Biesbosch MuseumEiland. Het museum is het hele jaar door geopend. Ook kun je hier terecht voor een kop koffie of een heerlijke lunch in het restaurantgedeelte.

Knooppunten: 18 – 19 – 54 – 56 – 40 – 25 – 23 – 30 – 22 – 12 – 14 - 18
Aantal km: 31 km

Startpunt: Docks Visserhang, Visserhang 2 in Hank

Vanaf het startpunt fiets je richting knooppunt 18

Download de route

Richting knooppunt 18
Op de kruising Oranjepolderweg – Aakvlaaiweg staat het monument ter herdenking van de crash met de Halifax. Als je voor het monument staat, zie je achter het monument het perceel waarop de Halifax is gecrasht.

De bemanning van de Halifax bestond uit oorlogsvrijwilligers afkomstig uit Engeland en Canada. Het waren goede vrienden die al de nodige ervaring hadden opgedaan. Hun toestel doopten zij om tot ‘Willy’. Dit kan de bijnaam zijn van de piloot Wilson. Ook kan deze bijnaam afgeleid zijn van de code EY-W, de toestelcode. Voor deze crew was dit haar 21ste missie.

Om 22.55 uur op 25 mei 1944 vertrok Halifax Mk III LV905 EY-W ‘Willy’ van RAF Breigton en voegde zich bij 431 andere Bomber Command bombers om koers te zetten richting een spoorwegterrein in Aken en die aan te vallen. Op de terugvlucht werd het vliegtuig neergeschoten door een Me 110-nachtjager en stortte om 01.30 uur in vlammen bij Hank neer met het verlies van alle zeven bemanningsleden. Tekst: Adri Burghout, Oorlogsmuseum Veen

Richting knooppunt 18
Op het kruispunt Oranjepolder – Nathalweg is een picknickbankje. Hier zie je een kreek lopen: de Bleeke Kil. Ook zie je er een brug genaamd ‘Jannezand'. Deze loopt over de sloot van St. Jan (een smalle kreek langs het Jannezand). Deze brug had, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, een belangrijke functie voor het verzet. Het diende als verbindingsroute naar het reeds bevrijde Brabant. Via de brug kon belangrijke informatie, goederen en personen de geallieerde strijdkrachten bereiken. Ook zijn er hier Duitse krijgsgevangen genomen, waar de gedenksteen aan de brug nog aan herinnert. In 2021 is de brug weer in ere hersteld. Tekst: www.biesbosch.nu

Nabij knooppunt 40 - Fort Altena
Tol 8, 4251 PX Werkendam

Fort Altena dateert van 1847-1850 en is daarmee het oudste van de vier Brabantse forten in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het is ook het enige torenfort van deze vier forten.

De toren van Fort Altena dankt zijn naam vooral aan de ronde vorm, niet aan zijn hoogte. Hij bestaat uit 2 lagen: een kelder en een begane grond. De muren zijn ‘bomvrij' en bijna 2 meter dik, als bescherming tegen artillerie-inslagen. Ironisch genoeg waren deze muren bij oplevering al ingehaald door ontwikkelingen in de wapenindustrie. Écht bomvrij zijn ze dan ook nooit geweest.

Tip! Bij knooppunt 25 kun je afwijken van de route om het monument Lancaster te bezoeken. Je volgt dan de Krouwerskade. Aan het einde ga je op de Grote Waardweg richting de Biesbosch en dan zie je het monument aan de rechterkant. Als je voor het monument staat, zie je rechts van het monument de akker waar in 2014 het startsein werd gegeven om de Lancaster te bergen.

Op 22 juni 1944 crashte rond 01.50 uur een Avro Lancaster MkIII van het 101 Squadron, kenmerk LM508 SR-P nabij Werkendam. De bemanning van deze Lancaster bestond uit acht man. Zes van hen wisten aan de grond te komen, twee bemanningsleden kwamen om. Acht bemanningsleden was geen gewoon aantal. De reden van een toegevoegd bemanningslid was dat het vliegtuig uitgerust was met een “top secret” radiostoorsysteem, dat luisterde naar de codenaam “Airborne Cigar” (ABC).

Normaal had een Lancaster zeven bemanningsleden. Die bemanningsleden waren: piloot P/O G. Hingley (22); boordwerktuigkundige Sgt. S.D. Rogerson; navigator F/O T.W. Ball; radiotelegrafist/boordschutter Sgt. L.V. Horrigan; boordschutter Sgt. J. Gascoigne; radiotelegrafist (special duty officer) Sgt. F. Sheard; bommenrichter F/Sgt. Thomas Handley Duff en staartschutter Sgt. John Edward Keogh (23). Het zijn deze laatste twee bemanningsleden die omkwamen bij de crash. Bij die aanval wordt staartschutter John Keogh in zijn geschutskoepeltje meteen dodelijk getroffen en ook de bommenrichter Thomas Duff raakt zwaargewond.

Een brandstoftank wordt geraakt en er breekt brand uit. De gezagvoerder geeft het bevel het toestel te verlaten. Rogerson zorgt dat Duff een parachute omheeft en duwt hem uit het toestel. Daarna springt hij zelf. Beiden komen veilig aan de grond, maar Duff overlijdt aan zijn schotwonden. Piloot Hingley breekt bij het verlaten van het toestel zijn rug, vermoedelijk doordat hij tegen een van de antennes aan botst. Bij zijn landing komt hij ook nog hardhandig in aanraking met een brug, waardoor zijn ribben in zijn linkerlong worden gedrukt. Hij wordt vrij snel door de Duitsers gevonden en naar een ziekenhuis gebracht. De rest landt in de omgeving van de polder Borcharen en wordt eveneens snel door de Duitsers gevangengenomen. De enige die aanvankelijk weet te ontsnappen is de rugschutter Jeff Gascoigne. Later wordt hij in de omgeving van Antwerpen alsnog aangehouden en als krijgsgevangene afgevoerd.

Intussen boort de Lancaster zich brandend en wel en met een snelheid van meer dan 300 kilometer per uur zo’n zeven meter diep in de Werkendamse klei op slechts tien meter afstand van de boerderij van de familie Dalm. Brandende brokstukken van het vliegtuig zetten het rieten dak in vlam en binnen een half uur lag de boerderij totaal in de as. Het gezin Dalm had zich nog net in veiligheid kunnen brengen. Tekst: Adri Burghout, Oorlogsmuseum Veen

Tip! Tussen knooppunt 23 en 30 kun je afwijken van de route om het monument de Linie Crosser te bezoeken. Op het kruispunt Werkensedijk, Kruisstraat, Hoogstraat en Kerkstraat, rij je de Kerkstraat in. Deze gaat over in de van Tienhoven van de Boogaardstraat en bij het hertenkamp staat het monument.

Het Monument 'De Line-crosser' in Werkendam is opgericht om twee verzetsmensen te herdenken die door de Duitsers zijn doodgeschoten: Arie van Driel en Kees van de Sande.

Werkendam grenst aan de Biesbosch een vrijwel ontoegankelijk gebied wat in de winter van 1944-1945 als niemandsland fungeerde tussen het noorden, wat nog bezet was door de Duitsers, en het zuiden van Nederland. Het gebied werd behalve door onderduikers ook gebruikt door 'line-crossers': mensen die geallieerde militairen hielpen naar het zuiden te komen. Er zijn 374 van zulke tochten uitgevoerd. De twee Nederlanders Arie van Driel en Kees van de Sande, waren 'line-crossers' en zijn opgepakt door de Duitsers. Ze zijn gefusilleerd in Fort de Bilt op 30 april 1945, vlak voor de bevrijding, en zijn begraven op de Protestantse Begraafplaats van Werkendam, vlakbij het monument. Na hun dood is de Militaire Willemsorde uitgegeven. Tekst: TracesOfWar.nl

Bij knooppunt 30
Tref je bankjes en het monument Merwedegijzelaars. De plaquette voor Merwedegijzelaars in Werkendam is opgericht ter nagedachtenis aan de 589 jonge mannen die tijdens een razzia op 16 mei 1944 zijn opgepakt. (foto monument route-overzicht: Piet Kramer).

Op 16 mei 1944 werden bij een razzia in Sliedrecht en Hardinxveld 589 jonge mannen tussen de 18 en 25 jaar opgepakt, en bij de Grote Kerk in Sliedrecht en de School met de Bijbel in Hardinxveld bijeengebracht. Deze mannen werden, op een klein aantal na, naar kamp Amersfoort afgevoerd. Na zeven weken mocht een grote groep terug naar huis. De mannen die dat geluk niet hadden, werden naar werkkampen in Duitsland gestuurd. Twaalf van deze mannen uit Sliedrecht zijn daar overleden aan de gevolgen van het zware werk, te weinig voedsel en ziekten. De razzia was een vergeldingsactie van de bezetter na het doodschieten van twee NSB-ers door het verzet. Tekst: Oorlogsgravenstichting 

Tussen knooppunt 22 en 12
Hier is een halifax neergestort, die onderdeel was van 424 squadron. De locatie is langs de fietsdijk van Werkendam naar Visserhang.

Oorspronkelijk is een squadron bij de luchtmacht de aanduiding voor een operationele eenheid met vliegtuigen en al het hierbij behorend personeel onder een commandant. Een squadron kan ook een luchtmachteenheid zijn met een ondersteunende (bijvoorbeeld onderhoud, logistiek of transport) of faciliterende taak. Leuk weetje, de aanduiding squadron is in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog in gebruik genomen. Daarvoor werd de term 'vliegtuigafdeling' gebruikt. 

Wil je meer weten over 424 squadron en haar bemanning? Bezoek dan de website van Stichting Omzien en Gedenken.

Vanaf knooppunt 12 tot en met knooppunt 14
Het water wat je hier ziet is het Steurgat. Dit water was onderdeel van de route die de 'linie-crossers' aflegde. In het najaar van 1944 werd het zuiden van Nederland bevrijd. Dit resulteerde erin dat de Biesbosch vanaf dat moment tussen de linies van de Duitsers en de geallieerden kwam te liggen. De 'line-crossers' onderhielden vanaf deze periode een verbinding tussen bevrijd en bezet gebied. Deze groep was een onderdeel van de grotere verzetsgroep Albrecht. 

Over twee verschillende routes werden mensen, goederen, informatie en medicijnen (vooral insuline) vervoerd. In totaal werden ongeveer 374 oversteken gemaakt. Het waren vooral militaire koerierswegen, maar ook Joden en gestrande piloten konden zo een weg naar bevrijd Nederland vinden. Hoewel bekend is hoeveel oversteken er zijn gemaakt, is niet bekend hoeveel mensen er zijn overgezet. Een van hen was generaal John Hackett, die in Arnhem zwaargewond was geraakt, maar een operatie overleefde en wist te ontsnappen via deze crossingroute. 

De eerste route liep van Werkendam naar Drimmelen. Deze ging eerst een stukje over land, dan per kano over het Steurgat. Vervolgens langs de polder Pauluszand naar het eiland Middelste Jannezand, en dan langs de Biesboschkant de Amer op. Daar hing tegenover restaurant 't Voske en tegenover de haven van Drimmelen een mand om aan te geven wanneer overgestoken moest worden. De mand werd verder gehesen als er crossers aankwamen. 

Wil je meer weten over de linie-crossers? Kijk dan eens op Omzien en denken of bezoek het Biesbosch MuseumEiland.

Een wielerroute langs alle 21 kernen van de gemeente Altena. Toer over dijken, door dorpjes en dwars door de polder, langs de vesting en door de Biesbosch. Spreek af met vrienden, fiets gezellig samen, tank bij op een terrasje en geniet van alles wat onze mooie gemeente te bieden heeft.

Download de routes als GPX 80 km en GPX 105 km (inclusief lus Biesbosch)

Knooppunten: 60 – 97 –65 – 99 – 64 –66 –67 –53 –52 –50 – 51 – 59 –58- 60
Aantal km: 36 km

Startpunt: Kromme Nol nabij knooppunt 60

Tussen knooppunt 60 en 97
Kom je langs het monument Elementary Baileyburg. Dit monument is geplaatst ter herdenking aan de Baileybrug die na de verwoesting van de oude draaibrug jarenlang dienst heeft gedaan. 

Tip! In Wijk en Aalburg tref je verschillende elementen die je herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Zo tref je op de kerk aan de Grote Kerstraat 30, een plaquette. Deze herdenkt de verwoesting van de kerktoren tijdens de bevrijding van Wijk en Aalburg. Vlakbij, Grote Kerkstraat 32, tref je het vredemonument.

Tip! Net voor Maasdijk 58 is een strook rechts langs de weg waar je gemakkelijk en veilig kunt afstappen. Kijk je daar tussen de bomen door naar rechts, dan zie je ca. 100 meter verder de Kreek. Ongeveer achter nummer 58 is op de oever van deze Kreek de Halifax MZ312 neergestort.

De bemanning van een Handley Page Halifax MKIII was na een raid op Bottrop in Duitsland op weg naar huis toen hun toestel door nachtjagerpiloot Feldwebel Heinz Misch van de 7./NJG 2, die met een Junkers Ju 88 G-1 vloog vanaf het vliegveld Volkel was opgestegen en hen van achter aanviel, waardoor er brand in de rechtervleugel ontstond. De bemanning was in de avond van 20 juli 1944 om 23.06 uur met de MZ312 ZA-E opgestegen van het vliegveld Melbourne in Engeland. 21 juli om 01.45 uur crashte de Halifax bij de Kreek aan de Molendijk in Wijk en Aalburg achter Maasdijk 58. Molendijk was destijds een buurtschap aan de Maasdijk. Alle bemanningsleden wisten te springen, behalve de staartschutter die reeds door granaatscherven was gedood. Door de kracht van de crash stuiterde een wiel van het hoofdlandingsgestel ca. 100 meter verderop over de dijk, waar je nu opstaat. De gesprongen bemanning werd direct, of na verloop van tijd, aangehouden en krijgsgevangenen gemaakt. Van radiotelegrafist Lowrey is het niet duidelijk of hij ook gevangene is gemaakt of toch nog is ontsnapt. Hij komt namelijk niet op POW (prisoner of war) lijsten voor. Tekst: Adri Burghout, Oorlogsmuseum Veen

Leuke tip bij knooppunt 66
Ga bij 66 rechtdoor over de Zwaansheuvel, rechtsaf Zwaansheuvelsedijk (leuk hier: aan het einde kijk je aan de linkerkant een koeienstal in). Zwaansheuvelsedijk gaat over in Midgraaf, volg vervolgens aan je rechterkant knooppunt 67. Je rijdt hier over een bruggetje een verhard pad op door het Pompveld. Aanrader!

Let op! Omdat er vanaf deze kant geen knooppunten met elkaar verbonden zijn, staat er geen bordje vermeld met route richting knooppunt 67 vanaf deze kant. Dit is echter wel de juiste weg richting 67. Komende vanaf de andere kant staat het bord er namelijk wel. 

Parkeer je fiets bij het Pompveld en wandel vanaf hier door/rondom het Pompveld, zo’n 5km.  

Tip! Bij knooppunt 67
Picknickbanken

Tip! Leuk uitstapje, tussen knooppunt 53 en 52 tref je het dorp Meeuwen

Daar tref je een noodwoning, direct achter de Witte Molen
Kleibergsestraat 52a. Dit is ventweg van de Provincialeweg-Zuid (N283). De noodwoning is, net als de Witte Molen, elke zaterdagmiddag open van 13:00 uur tot 17:00 uur. De toegang is gratis.

Eind 1944 komt de geallieerde opmars ten zuiden van de Bergsche Maas tot stilstand. In het Land van Heusden en Altena worden 16.000 Duitse militairen gestationeerd. Er breekt bij het Capelse Veer een prestigestrijd uit tussen de Duitse parachutistengeneraal Kurt Student en de Britse generaal sir John Crocker. De strijd om het Capelse Veer kost uiteindelijk aan 572 geallieerden en 243 Duitsers het leven. Vanaf november 1944 wordt Meeuwen zwaar gebombardeerd en al snel tot ‘Sperrgebiet’ verklaard. Alle inwoners moeten direct vertrekken.

Meeuwen blijft tot aan het einde van de oorlog verboden gebied. Wanneer alle dode dieren en niet-ontplofte bommen zijn opgeruimd, kunnen de bewoners pas eind juni 1945 weer terugkeren. In Meeuwen zijn 56 woningen totaal verwoest en een groot aantal is zwaar beschadigd. Hierdoor is de woningnood enorm. Al snel worden houten en betonnen noodwoningen, in de volksmond ‘bunker’ genoemd, neergezet op basis van het Noodvolkshuisvestingsbesluit. In totaal zijn in het Land van Heusden en Altena ruim 400 ‘noodvoorzieningen’ gebouwd, waarvan 188 noodwoningen. Tekst: Ons Meeuwen.

Tip! Richting knooppunt 50 Oorlogsmonument (Molenkade, Dussen)

Richting knooppunt 51
Crashplaats Dornier. Net voor het kombord waarbij de weg tussen de bomen verdwijnt, zie je rechts een akkerland. Daar waar de toerit naar het land eindigt en overgaat in de akker heeft rechts van de toerit een enorme krater gelegen, waarschijnlijk veroorzaakt door de exploderende torpedo’s die de Dornier bij zich had.

Op 22 september 1943 crashte om 01.15 uur een Dornier Do 217M-1 (werknummer 56049) van het 9./KG 2 in Dussen, vlak nadat het toestel was opgestegen vanaf Gilze-Rijen. De crash was vlak langs de Oude Kerkstraat tussen knooppunt 50 en 51. Vlak voordat de Oude Kerkstraat, vanaf de fietsdijk gezien, tussen de bomen verdwijnt, tussen de oude Kerkstraat en het Afwateringskanaal (op ca. 150 meter afstand vanaf de fietsdijk).

De hele bemanning kwam bij deze crash om. Piloot Uffz. Rudolf Sachs (23), waarnemer Gfr. Rüdiger Kass (20), radiotelegrafist Ogfr. Willy Arnold (22) en boordschutter Ogfr. Harald Hilpmann (20) liggen begraven op Ysselsteyn. Deze crash eiste ook een leven aan de grond. De bommenwerper botste tegen de kanaaldijk in het Rommegat waarbij ook het huis, café Blikken Emmer (thans verdwenen) van Adriaan van de Pluijm werd geraakt Daarbij kwam zijn zoon Antonius van der Pluijm om het leven. Adriaan zelf raakte blind. Tekst: Adri Burghout, Oorlogsmuseum Veen

Tip! Tussen knooppunt 59 en 58 kun je afslaan naar het dorp Eethen
In het dorp tref je bij de Hervormde kerk in het kerkpad een struikelsteen. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg. Inmiddels liggen er in vele landen al struikelstenen. Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.

Een struikelsteen is een betonnen steen van 10 x 10 cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De struikelsteen wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer. Tekst: TracesOfWar.nl

Raadhuisstraat 21 
In de Tweede Wereldoorlog hadden Duitse soldaten op een huis de tekst "Glauben Kämpfen Siegen" geschreven. Na de oorlog is deze tekst verwijderd, maar deze is nog steeds deels leesbaar. Op het huis zijn ook gerepareerde kogelinslagen nog zichtbaar. Tekst: TracesOfWar.nl

Knooppunten: 40 – 56 – 54 –52 – 50 – 51 – 59 – 57 – 53 – 67 – 71 – 41 – 40
Aantal km: 39 km

Startpunt: Natuurpoort Fort Altena nabij knooppunt 40

Nabij knooppunt 40 Start- en eindpunt route bij de Brabantse Natuurpoort Fort Altena
Tol 8, 4251 PX Werkendam

Fort Altena dateert van 1847-1850 en is daarmee het oudste van de vier Brabantse forten in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het is ook het enige torenfort van deze vier forten.
De toren van Fort Altena dankt zijn naam vooral aan de ronde vorm, niet aan zijn hoogte. Hij bestaat uit 2 lagen: een kelder en een begane grond. De muren zijn ‘bomvrij' en bijna 2 meter dik, als bescherming tegen artillerie-inslagen. Ironisch genoeg waren deze muren bij oplevering al ingehaald door ontwikkelingen in de wapenindustrie. Écht bomvrij zijn ze dan ook nooit geweest.

In 1878 werd het fort flink verbouwd en uitgebreid tot drie keer zijn oorspronkelijke grootte. Het veranderde ook van naam: voortaan heette het ‘Fort aan den Uppelschen Dijk’.

Tip! Regelmatig zijn er rondleidingen op Fort Altena.

Tip! Tussen knooppunt 56 en 54 (even van de route af) Duyls Bos – locatie Almkerk
Open op van donderdag t/m zondag van 11.00 - 16.00 uur

Het Duyls Bos is een pareltje dat nog ontdekt moet worden. Je fietst of loopt er gemakkelijk aan voorbij zonder ooit te weten wat er schuilt tussen de bomen.

Hoe kom je er? Bij knooppunt 56 linksaf op de kruising over de Emmikhovenseweg, daarna rechtsaf Duijlweg (je passeert links het Duyls Bos), vervolgens rechtsaf Midgraaf en linksaf Provincialeweg Zuid om hier de route richting knooppunt 54 weer op te pakken. Let op: als je deze locatie bezoekt, verleng je de fietsroute met zo’n 2,6 km.

Tussen knooppunt 52 en 54
Je passeert een ambachtelijke klompenmakerij. Hier kun je overdag terecht voor een kopje koffie en een bezoek aan de klompenwinkel. Demonstraties in de klompenmakerij zijn alleen op reservering. Ga met de blog van Prisca terug in de tijd en ontdek de klompenmakerij en Duyls Bos.

Tussen knooppunt 52 en 50
Tussen 52 en 50 bevindt zich aan de Wilhelminastraat een rustplaats en een watertappunt van Brabant Water. Hiervoor moet je zo’n 100 meter afwijken van de route.

In de buurt van knooppunt 52 tref je Kasteel Dussen
Adres: Binnen 1-4, 4271 BV Dussen
Open op zondagmiddag

Eind 14e eeuw werd de oorspronkelijke ‘donjon’, een vier verdiepingen hoge woontoren, uitgebouwd tot kasteel door diverse telgen van de familie van der Dussen. In de loop der tijd wisselde het kasteel regelmatig van eigenaar en werden door diverse (adelijke) families verdiepingen, aan- en uitbouwen en een Toscaanse zuilengalerij toegevoegd. Het kasteel heeft door de eeuwen heen veel tegenslag gekend, met als dieptepunten de St. Elisabethsvloed en diverse oorlogen. Van 1954 tot 1997 deed het kasteel dienst als gemeentehuis, daarna kwam het in handen van Monumenten Fonds Brabant.

Tussen 50, 51 en 59 fiets je langs de Bergsche Maas
Achter de dijk ligt de Bergsche Maas. Deze begint bij Welle en stroomt langs Vestingstad Geertruidenberg richting het Hollands Diep.

Tussen knooppunt 53 en 67
Je rijdt hier over een bruggetje een half verhard pad op door het Pompveld.

Tip! Parkeer je fiets bij het Pompveld en wandel vanaf hier door/rondom het Pompveld, zo’n 5 km.

Natuurgebied Pompveld
Begin jaren 60 is deze regio door grootschalige ruilverkaveling nagenoeg gladgestreken, een ramp voor natuur en landschap. Slechts één poldertje is de dans ontsprongen.

Het Pompveld is ongeveer 240 ha. groot, een reservaat van natte weilanden, grienden en populierenbossen, een oase van rust en stilte. Het Pompveld is niet vrij toegankelijk, wel kun je om het Pompveld heen wandelen (6 km). Met een beetje geluk zie je tijdens die wandeling reeën, haviken of zilverreigers. Wie je zeker niet zal zien, is de modderkruiper die zich in het water schuilhoudt. Centraal gelegen in het Pompveld wordt een historische eendenkooi in stand gehouden waar tijdens open dagen professionele kooikers aan de slag gaan.

Bij knooppunt 67
Picknickbanken

Knooppunt 71 Uitwijk
Je vindt hier een watertappunt van Brabant Water en een pleintje met bankjes

Tussen knooppunt 40 en 41
Passeer je Landgoed Kraaiveld, waar broden en koeken van bakker Hardeman, verse biologische groenten van het landgoed en sapjes worden verkocht. Je passeert ook de 2 molens bij Uppel.

De Vestingdriehoek: één dag, vijf plaatsen, drie provincies

Een actief dagje cultuur snuiven? Bezoek de Vestingdriehoek! De Vestingdriehoek is het gebied tussen de vestingen Gorinchem, Woudrichem, Zaltbommel, Slot Loevestein en Fort Vuren. Pak je fiets, stap op de pont, en je avontuur kan beginnen!

Veerpont en voetveer

Alle locaties in de vestingdriehoek zijn met elkaar verbonden door water. Vaar met de ponten van Riveer over de Maas, Waal, Linge en Merwede van vesting naar fort naar vestingstad. In het hoogseizoen stap je vrijwel ieder half uur op, en je fiets mag gratis mee. Boot gemist? De watertaxi staat voor je klaar, of neem het voetveer: een klein bootje, speciaal voor wandelaars. Het brengt je van Woudrichem naar Slot Loevestein en weer terug.

Woudrichem

Een pittoresk vestingstadje, waar de geschiedenis nog volop leeft. Maak een rondwandeling op eigen gelegenheid, of laat je alles vertellen over de rijke historie door een stadsgids.

Gorinchem

Gorinchem is de grootste vestingstad waar de stadswallen nog compleet van zijn. Maak een wandeling over de wallen, langs de Dalempoort, kanonnen en molens. Maar breng ook zeker een bezoek aan het bruisende stadscentrum!

Fort Vuren

Dit Torenfort werd gebouwd in 1845, als deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort is onlangs volledig gerestaureerd, en sindsdien in gebruik als horeca- en overnachtingsgelegenheid. Rondleidingen zijn mogelijk op afspraak.

Tip: Breng in het fort een bezoek aan WOII & Vliegeniersmuseum. Dit museum is onderdeel van de Route Tweede Wereldoorlog: Eerbetoon Geallieerde Vliegers Lingewaal

Slot Loevestein

Het beroemde kasteel waar Hugo de Groot uit ontsnapte. Met je persoonlijke sleutel kom je er alles te weten over het Slot, zijn geschiedenis en bewoners.

Zaltbommel

Ook Zaltbommel is een bezoek waard. Dwaal door het centrum, bezoek de St. Maartenskerk of het Stadskasteel. Sla in dit museum ook zeker de tentoonstelling over Fiep Westendorp niet over: de beroemde tekenaar van Jip, Janneke, Otje, Pluk van de Pettenflat en Pim & Pom.

Je kunt een (elektrische) fiets huren bij verschillende verhuur-locaties. Neem contact op met de desbetreffende partij voor de beschikbaarheid en het huren van de fiets.

Fiets van vestingstad Woudrichem naar vestingstad Heusden en geniet van het rivierenlandschap onderweg. Met deze afstappers is de route niet alleen afwisselend, maar ook nog eens heel verrassend door de geweldige verhalen die erachter verscholen liggen. Veel fietsplezier!

1 Vesting Woudrichem

De vesting van Woudrichem heeft een rijke historie en behoort tot een van de oudste stadjes in het land. Al rond het jaar 900 wordt Woudrichem genoemd in de bezittingen van het bisdom Utrecht. In 1356 kreeg het stadsrechten. Het heeft een belangrijke militaire functie gehad. Met Gorinchem en Loevestein vormde het als het ware een ijzeren driehoek. De vestingwerken zijn nog authentiek, zoals ze in opdracht van prins Willem van Oranje in 1584 zijn aangelegd. Diverse gebouwen herinneren hier nog aan. Pas in 1955 werd de militaire functie officieel opgeheven en kon Woudrichem zich buiten de wallen ontwikkelen. De visserij is belangrijk geweest, zoals in het Visserijmuseum te zien en horen is. Begin de fietstocht op een gezellig terras tussen of zelfs in  de prachtig bewaard gebleven monumenten.

2 Rijswijkse wiel

De Biesboschlinie heeft veel te maken gehad met overstromingen. Met vaak ernstige, vooral materiële gevolgen. In 1809 braken dijken door als gevolg van grote massa’s kruiend ijs. Zelfs koning Lodewijk Napoleon bezocht dit rivierengebied om zich van de situatie op de hoogte te stellen. In Rijswijk brak de Maasdijk door, waardoor aan de binnenzijde een wiel ontstond. Inmiddels, nauwelijks zichtbaar door het vele groen, ligt het in een fraai natuurgebiedje waar je af kunt stappen voor het maken van een ommetje. 

3 Hervormde kerk Giessen

Op een bijzondere plaats, in de vroegere uiterwaard, staat de hervormde kerk van Giessen. Het is niet de eerste kerk op deze plaats. Uit de bouwgeschiedenis van de kerk blijkt dat deze opvallende plaats te maken heeft met het ontstaan van de huidige loop van de Maas. Aanvankelijk was de kerk het middelpunt van het dorp. De stroom van de Maas vernielde de oeverwal en de bebouwing, waaronder het westelijk deel van het kerkgebouw. De huidige vorm van de kerk dateert uit 1856 en de laatste uitbreiding is van 1963. Het uurwerk valt op doordat het slechts één wijzer heeft.

4 Graf Jan Claessen in Andel

Op de begraafplaats achter de markante Romboutstoren met zijn stenen spits ligt het graf van een zekere Jan Claessen. Volgens de legende, die de inwoners van Andel graag levend houden, gaat het om de bekende trompetter uit het leger van de prins van Oranje waarover Rob de Nijs zingt. Of dat echt zo is, weet niemand. De gerestaureerde zerk vermeldt in elk geval dat een zekere Jan Claessen uit Andel op donderdag 5 oktober 1634 door een moordenaar uit Breda om het leven is gebracht. Het kapelletje bij de toren is tegenwoordig ‘het huis van Jan Claessen’.

5 Veerhuis De Zwaan in Andel

Aan de Hoge Maasdijk in Andel staat het voormalige veerhuis De Zwaan. Het deed ook dienst als herberg/logement en er werden rijtuigen verhuurd en gestald. Dat staat zelfs in het Frans op de gevel te lezen. Vroeger was hier een kabelpont naar Poederoijen en er was een aanlegplaats voor stoomboten die een geregelde dienst onderhielden naar Rotterdam en ’s-Hertogenbosch. Restanten van die aanlegsteiger zijn nog te zien. Het pand is als Rijksmonument sinds vele jaren als woonhuis in gebruik.

6 Kaaie Paole

Op de grens van Veen en Andel, staan deze twee bijzondere palen. In de volksmond zijn ze bekend als de Kaaie Paole of de Veense Palen. Ze geven de grens aan tussen het Land van Heusden en het Land van Altena. Op de rechterpaal is het wapen met het rad van het Land van Heusden en het jaartal 1798 te zien. Op de paal links staat het wapen van het Land van Altena met twee zalmen en het opschrift ‘Oud Land van Altena’. Dit rijksmonument markeert tevens de middeleeuwse grens van Holland en Brabant.

7 Korenmolen De Hoop in Veen

Deze ronde stenen korenmolen werd in 1838 gebouwd voor Willem Ambrosius op de plaats waar voorheen ook een molen stond. De molen heeft jarenlang bedrijfsmatig meel gemalen. Ook is hij als pelmolen in gebruik geweest om gerst tot gort te pellen. De molen, die een tijdje in eigendom is geweest van de voormalige gemeente Veen is in 1965 overgegaan naar de Molenstichting Land van Heusden en Altena. De molen is nu in werking als korenmolen en als de wieken draaien kun je binnenlopen om de molen te bezichtigen. Je vind er ook een knus ingericht streekproductenwinkeltje.

8 Het Wijkerzand in Wijk en Aaburg

Langs de Maasijk in Wijk en Aalburg ligt het Wijkerzand. Het is een uiterwaard met niet alleen landschappelijke, maar ook met historische betekenis en een omvang van ongeveer 70 hectare. Het bijzondere is dat alle inwoners van Wijk, die daar geboren en getogen zijn, een gezamelijk eigenaarschap koesteren. In het kadaster worden ze nog altijd ‘inboorlingen’ genoemd. Het was Philips van Bourgondië die het gebied aan hen schonk, omdat de bewoners van Wijk in 1815 wisten te voorkomen dat het eigendom en het gebruik aan de gemeente verviel en er een steenfabrief gebouwd werd. Wijkenaren krijgen jaarlijks een deel van de opbrengst van het gebruik van de uiterwaard, waar vooral koeien grazen.

De molen is eco-gecertificeerd en maalt het meel voor bakkerijk Gerard en Suus even verderop in het dorp.

9 Molen De Twee Gebroeders in Wijk en Aalburg

Deze ronde stenen stellingkorenmolen werd in 1872 gebouwd op de plaats waar voorheen ook een molen stond. Lang werd er meel gemalen. Ooit was deze molen het voorbeeld van een moderne windmeelfabriek. De koningsspil kon zowel met windkracht als met een dieselmotor worden aangedreven. In de tweede wereldoorlog werd de molen zwaar beschadigd. De molen werd gerestaureerd en het bedrijfsmatig malen beëindigd. Na in handen te zijn geweest van diverse eigenaren ging het eigendom in 1968 over naar de Molenstichting Land van Heusden en Altena. Het is een rijksmomument dat inmiddels diverse keren is gerestaureerd.

10 Ornamenten Heusdense brug

De brug over de Bergsche Maas is de eerste betonnen tuibrug in Nederland. Op 28 juni 1990 werd deze door de commissaris van de Koningin, Frank Hoube, geopend. Het was niet de eerste brug die daar lag. Die werd in 1940 door de bezetter verwoest. Ter herinnering aan de eerste brug en ter ere van de viering van 100 jaar Bergsche Maas is aan de noordzijde van de rivier een monument opgericht. Het bestaat uit twee gerestaureerde lantaarnpalen die oorspronkelijk de brug sierden. Aan de Heusdense kant staan elementen van de tweede brug.

11 Vesting Heusden

Vestingstad Heusden heeft compleet gerestaureerde vestingwerken en 134 panden op de Monumentenlijst. Het stadje is ontstaan rondom een van de oudste waterburchten van Noordwest-Europa en was een van de eerste Hollandse steden die door een muur werd omringd. Na 1968 werd de vestingstad grondig gerestaureerd. Basis voor het herstel van dit culturele erfgoed was de kaart van Blaeu uit 1649. Hiermee behaalde Heusden in 1980 de hoogste Europese restauratieprijs ‘Urbus Nostrae’. In de karakteristieke oude straatjes en smalle steegjes vind je tal van eeuwenoude, goed bewaarde panden en gevels met fraaie gevelstenen. De vesting staat bekend om de kunst- en antiekzaken en galerieën, waarvan vele landelijke bekendheid hebben. Uitgaande van de schriftelijke bronnen, gaat de geschiedenis van Heusden terug tot begin 12e eeuw. Het vestingstadje ligt aan de Bergsche Maas. Adriaan Anthoniszn. van Alkmaar ontwierp de eerste vestingwerken waaronder de wallen, grachten, ravelijnen en bastions. Deze werden in de jaren die volgden steeds weer verbeterd en leverde Heusden de naam ‘onneembaar’ op. In de daarop volgende eeuwen wist Heusden deze reputatie hoog te houden.

12 Kasteel Nederhemert

Door het oversteken van de Bergsche Maas zijn we nu vanuit Noord-Brabant in Gelderland aangekomen. Kasteel Nederhemert is geheel gerestaureerd en als kantoor in gebruik. De woontoren is zo oorspronkelijk mogelijk gebleven. De overige delen zijn voorzien van pleisterwerk. Leef je hier ook even lekker uit in de meer dan 100 jaar oude speeltuin!

13 De Neswaarden in Aalst

De Neswaarden is een recreatiegebied in het dorp Aalst. Een schitterend stuk natuur met strand, ligweide, sportveldjes en een grote speeltuin. Het gebied is vrij toegankelijk voor iedereen en er is speciaal rekening gehouden met mindervaliden.

14 Batterij onder Poederoijen

De Batterij onder Poederoijen werd rond 1880 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Bij dreiging van oorlog zou het westelijk deel van de Bommelerwaard onder water worden gezet. Het geschut van de batterij moest de Maas controleren en de inundatiesluizen beschermen. De naastgelegen Brasserie De Buurman is een fijn rustpunt voor een hapje en een dranke en het maken van een ommetje.

15 Wilhelminasluis

Deze sluis, geopend in 1904 door koningin Wilhemina, ligt in een oude loop van de rivier de Maas, tussen Noord-

Brabant en Gelderland. De vaarweg vormt een verbinding tussen de Waal en de Bergsche Maas en draagt nu de naam Afgedamde Maas. Dit rijksmonument is de enige waaiersluis in Nederland met een ‘groene kolk’, wat inhoudt dat de wanden van de sluiskolk met gras bekleed zijn. Op dit punt ruilen we de Gelderse streken weer om voor het bourgondische Brabant.

Je kunt een (elektrische) fiets huren bij verschillende verhuur-locaties. Neem contact op met de desbetreffende partij voor de beschikbaarheid en het huren van de fiets.

Overzicht van al onze routes in de Nieuwe Hollandse Waterlinie

Rondje Boerenland 30 km

MONUMENTEN

DUSSEN

Kasteel Dussen, Binnen 1

Eind 14e eeuw werd de oorspronkelijke ‘donjon’, een vier verdiepingen hoge woontoren, uitgebouwd tot kasteel door diverse telgen van de familie van der Dussen. In de loop der tijd wisselde het kasteel regelmatig van eigenaar en werden door diverse (adelijke) families verdiepingen, aan- en uitbouwen en een Toscaanse zuilengalerij toegevoegd. Het kasteel heeft door de eeuwen heen veel tegenslag gekend, met als dieptepunten de St. Elisabethsvloed en diverse oorlogen. Van 1954 tot 1997 deed het kasteel dienst als gemeentehuis, daarna kwam het in handen van Monumenten Fonds Brabant.

Herenhuis, Binnen 34

Het fraaie herenhuis werd in 1860 eigenhandig gebouwd door gemeenteraadslid/timmerman/aannemer Kasper Haspels. Latere bewoners, waaronder notaris Rietstra en dokter Van Vuure, lieten diverse verbouwingen en aanpassingen uit- voeren. Ooit was het Binnen rijk aan monumentale bebou- wing. ’t Can Verkeere, zoals de spreuk boven de voordeur van Binnen 34 luidt, spreekt wat dat betreft boekdelen.

BABYLONIËNBROEK

T-boerderij, Hillsestraat 6 – 8

Fraaie boerderij van het zogenaamde Altenase dwarsdeel- type uit de 2e helft van de 19e eeuw. Dit, op een terp gelegen rijksmonument, is rijk aan karakteristieke kenmerken voor dit type boerderij, zoals de voordeuromlijsting, een schilddak op het woongedeelte en een zadeldak op de schuur, de zesruits ramen en de handgevormde baksteen.

Kortgevelboerderij, Hillsestraat 4

Eveneens een boerderij van het Altenase dwarsdeeltype uit de 19e eeuw. Dit is echter geen T-boerderij maar een kort-

gevelboerderij met een wolfsdak. Boven de deeldeuren is, om hoogte te winnen, het dak ‘gewipt’.

T-boerderij, Broeksestraat 77

Deze op een terp gebouwde boerderij van het middenlangs- type stamt uit de 18/19e eeuw. De muren zijn opgetrokken uit ijsselsteentjes, de strekken boven de ramen zijn uitgevoerd in rode baksteen.

UITWIJK

Krukhuis ‘De Heuvelhoeve’, Heulstraat 5

Een krukhuis of krukhuisboerderij is eigenlijk een T-boerderij waarbij het woongedeelte is uitgebreid zodat een L-vorm ontstaat. De Heuvelhoeve, met het kenmerkende trapje en siervazen bij de ingang, stamt uit 1750.

T-boerderij, Eng 2

De oudste nog oorspronkelijke elementen van deze prachtige boerderij stammen uit het begin van de 17e eeuw, misschien zelfs eind 16e eeuw. De oorspronkelijke boerderij was waar- schijnlijk van het Hallehuistype met uitgebouwde opkamer. Alleen de opkamer, de kelder en het bedrijfsgedeelte zijn bewaard gebleven, roetsporen op de houten spanten in

de schuur doen vermoeden dat door een brand de overige delen zijn verwoest. De verfijnde details van bijvoorbeeld de opkamerconstructie maken aannemelijk dat de boerderij in opdracht van een zeer welgestelde familie is gebouwd.

ALMKERK

Krukhuis ‘Clootwijckhoeve’, Woudrichemseweg 38

De oorspronkelijke hofstee die op deze plek stond, stamt uit 1418 en werd tijdens de St. Elisabethsvloed in 1421 geheel verwoest. Al in 1460 werden de eerste delen weer opgebouwd, maar het huidige voorste deel van deze boerderij dateert uit 1618, het achterste deel werd in 1797 gerealiseerd. In 1980 onderging de Clootwijckhoeve een ingrijpende renovatie.

‘Jagershof’, Uppelsehoek 26

Deze fraaie L-vormige op een terp gelegen (woon)boerderij stamt uit de 2e helft van de 19e eeuw en is één van de vele voorbeelden van goed geconserveerd erfgoed aan de

Uppelsehoek.

Villa-boerderij, Uppelsehoek 17

Achter de forse haag gaat een herenhuis schuil dat dateert uit 1880. De architectonische stijl van het herenhuis wordt geduid als eclectisch, wat aangeeft dat voor wat betreft de detaillering ‘geleend’ is uit verschillende andere (oude) bouwstijlen. De serre werd in 1930 toegevoegd. De oorspron- kelijke schuur is afgebroken en vervangen.

T-boerderij, Provincialeweg Zuid 65

In een wat onoverzichtelijke bocht (tip: stap vooral even af en loop langs het landweggetje een stukje omlaag) staat deze boederij uit de 19e eeuw. De toegepaste bakstenen, de deels gepotdekselde gevels, de ramen met kleine roedeverdeling en de levensboom boven de voordeur zijn kenmerkend voor de streek en het boerderijtype. Vanaf het landweggetje heeft u niet alleen goed zicht op de fraaie achterzijde, maar kunt u ook een blik werpen op de Kornsche Boezem en de karakteristieke molen.

De dijk gaat hier over in de ‘Korn’, een oude zeedijk.

Links en rechts treft u tal van beeldbepalende boerderijen, waaronder 9 Rijksmonumenten. Een weetje: de grond rechts van de dijk (richting westen) is zeeklei, een erfenis van

St. Elisabeth, de andere zijde is rivierklei.

DUSSEN

Dwarsdeelboerderij, Muilkerk 28

Ook aan het Muilkerk treft u tal van fraai gerestaureerde boerderijen aan. De dwarsdeelboerderij op no. 28, 2e helft 18e eeuw gebouwd, is daar een mooi voorbeeld van.

De schuiframen hebben een gevarieerde verdeling, zowel een twaalf-, zestien- als twintigruits verdeling komt voor.

NATUURGEBIEDEN

BABYLONIËBROEK

Pompveld

Begin jaren 60 is deze regio door grootschalige ruilverka- veling nagenoeg gladgestreken, een ramp voor natuur en landschap. Slechts één poldertje is de dans ontsprongen.

Het Pompveld is ongeveer 240 ha. groot, een reservaat van natte weilanden, grienden en populierenbossen, een oase van rust en stilte. Het Pompveld is niet vrij toegankelijk, wel kunt u om het Pompveld heen wandelen (6 km). Met een beetje geluk ziet u tijdens die wandeling reeën, haviken of zilverreigers. Wie u zeker niet zult zien, is de modderkruiper die zich in het water schuilhoudt. Centraal gelegen in het Pompveld wordt een historische eendenkooi in stand gehouden waar tijdens open dagen professionele kooikers aan de slag gaan.

DUSSEN

Kornsche Boezem

Met ongeveer 40 hectare een intiemer natuurgebied dat veel overeenkomsten kent met het Pompveld. Het is een oud boezemgebied dat vroeger als buffer diende voor overtollig water uit de polders. Om de natuur te behouden wordt het waterpeil kunstmatig hoog gehouden. De omwonenden noemen het natuurgebied ‘de kleine Biesbosch’. Op zaterdagmiddag is de Noordeveldsemolen (aan de noordoostkant van dit natuurgebied) geopend voor bezoek. De Kornsche Boezem is vrij toegankelijk.

Duyls Bos

Dit is een bos met meer! Het Duyls bos is een pareltje dat nog ontdekt moet worden. Je fietst of loopt er gemakkelijk aan voorbij zonder ooit te weten wat er schuilt tussen de bomen.

STREEKPRODUCTEN

UPPEL

Kolff Vleesvee V.O.F. Bloemweg 9

Hier wordt op een duurzame en extensieve manier vleesvee

gehouden. Een vleespakket bestellen of een rondleiding boeken

is mogelijk. Wel vooraf even bellen (06-20844542)

ALMKERK

Culinei, Uppelse Hoek 28

De scharrelkippen van dit bedrijf zijn meestal vanaf de weg te bewonderen. Verse eieren koop je vanuit de automaat.

Landgoed Clootwijck, Woudrichemseweg 38

Hier kunt u terecht voor honing, appelsap en confiture.

Op vrijdag en zaterdag wordt er ook biologisch brood verkocht van “Gerard en Suus” en is het terras geopend.

Wim & Co, Provincialeweg Zuid  34

In de onbemande winkel kun je, naar gelang het seizoen, diverse akkerbouwproducten kopen, zoals aardappelen, uien, wortelen, kolen, knolselderij en rode bieten.

DUSSEN

Klompenmakerij Den Dekker, Korn 28

Altijd al eens willen zien hoe klompen gemaakt worden? Bezoek de winkel en vindt daar alles op het gebied van klompen,

zoals souvenirs, relatiegeschenken en cadeauartikelen.

De Kracht van Bloemen, Hoek 39

Prachtige vers gesneden seizoensbloemen uit eigen kweektuin. Bezoek aan de tuin is mogelijk, maar wel graag op afspraak

(06-48275550).

BABYLONIËNBROEK

Landbouwbedrijf Den Hill, Hillsestraat 44a

Langs de weg vind je een onbemand kraampje waar gedurende het seizoen wisselende eigen oogst te koop wordt aangeboden.

Buffelgaard Verschure, Klaverplak 1

Hier worden Italiaanse waterbuffels gehouden en de producten worden verkocht in de boerderijwinkel. Je vindt er o.a. buffelvla, -yoghurt, -vlees en -mozzarella.

Je kunt een (elektrische) fiets huren bij verschillende verhuur-locaties. Neem contact op met de desbetreffende partij voor de beschikbaarheid en het huren van de fiets.

Combineer deze tocht met een wandeling over de Deeneplaat; een gebied dat bestaat uit grienden, ruigten en wilgenvloedbossen. Kenmerkend voor de Deeneplaat zijn de vletsloten. Rijshout werd met griendaken afgevoerd door deze brede sloten. Ook kom je hier klepduikers tegen. Dat klinkt wellicht als een inheemse eendensoort, maar dat is het niet. Een klepduiker is een ijzeren buis met een klep die ervoor zorgt dat water bij eb uit de griend kan, maar er bij vloed niet in kan stromen. 

Als je een route vol afwisseling zoekt, dan is dit een aanrader. Omdat de route door smalle kreekjes en over breder vaarwater gaat, krijg je te maken met stroming. Echt een tocht voor de sportieve kanoër. Je kunt voor deze route een dag uittrekken. Even aanleggen om te picknicken kun je op de strandjes en om de benen te strekken is een wandeling op de Deeneplaat een aanrader. In elk jaargetijde is het er verrassend mooi, zelfs op koude, grijze dagen. Er groeien maar liefst zo’n 130 soorten planten. Sommige met prachtige namen, zoals look zonder look,  vogelmelk en reuzenbalsemien. De laatst genoemde komt van oorsprong uit de Himalaya en kan wel drie meter hoog worden. De paarse bloemen bloeien uitbundig in augustus. 

Vroeger kwamen hier veel denen (een kleine zwanensoort). Dat verklaart wellicht de naam Deeneplaat. Tegenwoordig kom je hier knobbelzwanen tegen die op weg zijn naar het warme zuiden. Dit is ook de plek waar de zeldzame noordse woelmuis nog voorkomt. Het is het enige zoogdier in Nederland dat in een geïsoleerde populatie leeft. Ze zijn vooral ’s nachts actief.

Je kunt een kano huren bij Jachthaven Van Oversteeg in Werkendam of bij DOCKS vissershang in Hank. Neem contact op met de desbetreffende partij voor de beschikbaarheid en het huren van de kano.