Speur mee en zoek de klompjes van de kabouterkinderen

Op een dag was kabouter Klompenmaker hard aan het werk met een grote bestelling kabouterklompjes in allerlei vrolijke kleuren. Het was kabouterschoolvakantie en zijn kinderen verveelden zich. Hij maakte wat extra klompjes en besloot een leuke route uit te zetten in het bos voor zijn kinderen en hun vriendjes, zodat ze iets leuks te doen hadden. De route gaf hij aan met de vrolijk gekleurde klompjes en bij elke stop verzon hij een opdracht. De opdrachten waren leuk en leerzaam voor de kabouterkinderen, die moeten tenslotte heel goed kunnen rennen, bomen herkennen en veel over de omgeving weten. De kinderen hebben de hele vakantie heerlijk in de natuur gespeeld, en kabouter Klompenmaker kon eindelijk zijn werk afmaken.

De kaboutervakantie is voorbij, maar de route is er nog steeds, voor een volgende vakantie. En goed nieuws, de kinderen in Altena mogen de route het hele jaar ook gebruiken. Doe je mee?

In samenwerking met Brabants Landschap.

Startpunt: Parkeerplaats kruising Wilgenhof/Parallelweg Giessen

Zoek het klompje met het goede nummer en voer daar onderstaande opdrachten uit:

1. Wie is het snelst, links of rechts?
Wordt het links of wordt het rechts? Kies een kant en kom erachter wie van jullie het snelst is. 3, 2, 1… GO!

2. Over de heuvels
Hoe avontuurlijk ben jij? Zoek het pad door de heuvels en ga daar overheen. Luister goed! Hoor je de bladeren in de wind?

3. Zoek de verliefde bomen
Ook bomen zijn soms verliefd! Sommige bomen houden onder de grond elkaars wortels vast, en andere geven elkaar boven de grond een knuffel. Kan jij de verliefde bomen in het Almbos vinden? Het is een els en een iep.

4. Tijd voor een spelletje
Raad de boom - Doe je ogen dicht, en laat je naar een boom brengen. Voel, ruik: is de boom dik, dun, groeit er mos op, is hij nat, wat voor geur heeft hij? Klaar? Laat je terugbrengen naar het pad. Doe je ogen weer open - kun je nu ontdekken welke boom het was?

Ben je met 3 of meer personen? Dan kun je boompje verwisselen spelen. Iedereen staat bij een boom, behalve de tikker. Die staat in het midden. Dan ga je boompje verwisselen: je maakt oogcontact met iemand bij een andere boom, en rent dan hard naar elkaars boom. Maar pas op! Als je niet bij een boom staat, mag de tikker je tikken. Als dat lukt, word jij de tikker. Speel totdat je moe bent.

5. Sporen zoeken
Kabouters zijn supergoede spoorzoekers. En jij? Zie jij sporen in het bos? Pootafdrukken, krab- en knaagsporen, half opgegeten planten, nootjes of dennenappels, of misschien een pluk vacht? Van welk dier denk jij dat het spoor is? En nu je toch aan het speuren bent: waar zou jij je verstoppen als je een kabouter was?

6. Pauze en blaadjes zoeken
Zoek blaadjes op de grond en leg ze op tafel van klein naar groot. Weet jij bij welke boom of struik ze horen? Zie je hoe groot de bomen hier zijn? Daar kun je leuk verstoppertje spelen.

7. Bij het circus
Balanceren kun je leren! Loop over deze buis.

8. Luister goed
Kabouters kunnen niet alleen goed spoorzoeken, ze hebben ook héle goede oren. Wees eens heel stil? Kun jij horen welke dieren hier wonen? Met je ogen dicht kun je nog beter luisteren.

9. Boom op leeftijd
Deze dikke boom is een haagbeuk. Het hout van haagbeuken is heel hard. Zo hard dat er vroeger wielen van gemaakt werden, daarom word hij ook wel wielboom genoemd. Omdat deze boom zo dik is, denken we dat hij heel oud is, maar we weten niet hoe oud precies. Hoe oud denk jij dat de boom is? Wat zou deze boom dan allemaal al mee hebben gemaakt?

10. Spot de ijsvogel
De ijsvogel is een opvallende vogel door zijn blauw met oranje uiterlijk. Kan jij er 1 vinden? Als ze voorbij vliegen zie je alleen een ‘blauwe streep’. Veel vogels maken hun nest van takken en pluisjes, maar wist je dat de ijsvogel tunnels graaft van zeker een halve meter diep? Hierin legt het vrouwtje haar eieren. Ga op het bankje zitten en tuur naar het water, misschien heb je veel geluk en komt er een ijsvogel voorbij. Niet gezien? Kom dan zeker nog een keer terug!

Loop deze kabouterroute op eigen risico.

Knooppunten: 40 – 56 – 54 –52 – 50 – 51 – 59 – 57 – 53 – 67 – 71 – 41 – 40
Aantal km: 39 km

Startpunt: Natuurpoort Fort Altena nabij knooppunt 40

Nabij knooppunt 40 Start- en eindpunt route bij de Brabantse Natuurpoort Fort Altena
Tol 8, 4251 PX Werkendam

Fort Altena dateert van 1847-1850 en is daarmee het oudste van de vier Brabantse forten in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het is ook het enige torenfort van deze vier forten.
De toren van Fort Altena dankt zijn naam vooral aan de ronde vorm, niet aan zijn hoogte. Hij bestaat uit 2 lagen: een kelder en een begane grond. De muren zijn ‘bomvrij' en bijna 2 meter dik, als bescherming tegen artillerie-inslagen. Ironisch genoeg waren deze muren bij oplevering al ingehaald door ontwikkelingen in de wapenindustrie. Écht bomvrij zijn ze dan ook nooit geweest.

In 1878 werd het fort flink verbouwd en uitgebreid tot drie keer zijn oorspronkelijke grootte. Het veranderde ook van naam: voortaan heette het ‘Fort aan den Uppelschen Dijk’.

Tip! Regelmatig zijn er rondleidingen op Fort Altena.

Tip! Tussen knooppunt 56 en 54 (even van de route af) Duyls Bos – locatie Almkerk
Open op van donderdag t/m zondag van 11.00 - 16.00 uur

Het Duyls Bos is een pareltje dat nog ontdekt moet worden. Je fietst of loopt er gemakkelijk aan voorbij zonder ooit te weten wat er schuilt tussen de bomen.

Hoe kom je er? Bij knooppunt 56 linksaf op de kruising over de Emmikhovenseweg, daarna rechtsaf Duijlweg (je passeert links het Duyls Bos), vervolgens rechtsaf Midgraaf en linksaf Provincialeweg Zuid om hier de route richting knooppunt 54 weer op te pakken. Let op: als je deze locatie bezoekt, verleng je de fietsroute met zo’n 2,6 km.

Tussen knooppunt 52 en 54
Je passeert een ambachtelijke klompenmakerij. Hier kun je overdag terecht voor een kopje koffie en een bezoek aan de klompenwinkel. Demonstraties in de klompenmakerij zijn alleen op reservering. Ga met de blog van Prisca terug in de tijd en ontdek de klompenmakerij en Duyls Bos.

Tussen knooppunt 52 en 50
Tussen 52 en 50 bevindt zich aan de Wilhelminastraat een rustplaats en een watertappunt van Brabant Water. Hiervoor moet je zo’n 100 meter afwijken van de route.

In de buurt van knooppunt 52 tref je Kasteel Dussen
Adres: Binnen 1-4, 4271 BV Dussen
Open op zondagmiddag

Eind 14e eeuw werd de oorspronkelijke ‘donjon’, een vier verdiepingen hoge woontoren, uitgebouwd tot kasteel door diverse telgen van de familie van der Dussen. In de loop der tijd wisselde het kasteel regelmatig van eigenaar en werden door diverse (adelijke) families verdiepingen, aan- en uitbouwen en een Toscaanse zuilengalerij toegevoegd. Het kasteel heeft door de eeuwen heen veel tegenslag gekend, met als dieptepunten de St. Elisabethsvloed en diverse oorlogen. Van 1954 tot 1997 deed het kasteel dienst als gemeentehuis, daarna kwam het in handen van Monumenten Fonds Brabant.

Tussen 50, 51 en 59 fiets je langs de Bergsche Maas
Achter de dijk ligt de Bergsche Maas. Deze begint bij Welle en stroomt langs Vestingstad Geertruidenberg richting het Hollands Diep.

Tussen knooppunt 53 en 67
Je rijdt hier over een bruggetje een half verhard pad op door het Pompveld.

Tip! Parkeer je fiets bij het Pompveld en wandel vanaf hier door/rondom het Pompveld, zo’n 5 km.

Natuurgebied Pompveld
Begin jaren 60 is deze regio door grootschalige ruilverkaveling nagenoeg gladgestreken, een ramp voor natuur en landschap. Slechts één poldertje is de dans ontsprongen.

Het Pompveld is ongeveer 240 ha. groot, een reservaat van natte weilanden, grienden en populierenbossen, een oase van rust en stilte. Het Pompveld is niet vrij toegankelijk, wel kun je om het Pompveld heen wandelen (6 km). Met een beetje geluk zie je tijdens die wandeling reeën, haviken of zilverreigers. Wie je zeker niet zal zien, is de modderkruiper die zich in het water schuilhoudt. Centraal gelegen in het Pompveld wordt een historische eendenkooi in stand gehouden waar tijdens open dagen professionele kooikers aan de slag gaan.

Bij knooppunt 67
Picknickbanken

Knooppunt 71 Uitwijk
Je vindt hier een watertappunt van Brabant Water en een pleintje met bankjes

Tussen knooppunt 40 en 41
Passeer je Landgoed Kraaiveld, waar broden en koeken van bakker Hardeman, verse biologische groenten van het landgoed en sapjes worden verkocht. Je passeert ook de 2 molens bij Uppel.

Het Liniepad is een wandelroute die start bij de Papsluis en eindigt in de vesting Woudrichem. Onderweg kom je de zuidelijkste forten van Unesco Werelderfgoed Hollandse Waterlinies tegen. Zij zijn in eigendom van Brabants Landschap. Bakkerskil en Altena hebben een recreatieve functie. Maar je komt ook sluizen en molens tegen en je wandelt door prachtige natuurgebieden en een nieuw landgoed. De gerestaureerde kazematten hebben een bijzondere functie gekregen als vogelkijkhut of winterverblijf voor vleermuizen.

De Vestingdriehoek: één dag, vijf plaatsen, drie provincies

Een actief dagje cultuur snuiven? Bezoek de Vestingdriehoek! De Vestingdriehoek is het gebied tussen de vestingen Gorinchem, Woudrichem, Zaltbommel, Slot Loevestein en Fort Vuren. Pak je fiets, stap op de pont, en je avontuur kan beginnen!

Veerpont en voetveer

Alle locaties in de vestingdriehoek zijn met elkaar verbonden door water. Vaar met de ponten van Riveer over de Maas, Waal, Linge en Merwede van vesting naar fort naar vestingstad. In het hoogseizoen stap je vrijwel ieder half uur op, en je fiets mag gratis mee. Boot gemist? De watertaxi staat voor je klaar, of neem het voetveer: een klein bootje, speciaal voor wandelaars. Het brengt je van Woudrichem naar Slot Loevestein en weer terug.

Woudrichem

Een pittoresk vestingstadje, waar de geschiedenis nog volop leeft. Maak een rondwandeling op eigen gelegenheid, of laat je alles vertellen over de rijke historie door een stadsgids.

Gorinchem

Gorinchem is de grootste vestingstad waar de stadswallen nog compleet van zijn. Maak een wandeling over de wallen, langs de Dalempoort, kanonnen en molens. Maar breng ook zeker een bezoek aan het bruisende stadscentrum!

Fort Vuren

Dit Torenfort werd gebouwd in 1845, als deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort is onlangs volledig gerestaureerd, en sindsdien in gebruik als horeca- en overnachtingsgelegenheid. Rondleidingen zijn mogelijk op afspraak.

Tip: Breng in het fort een bezoek aan WOII & Vliegeniersmuseum. Dit museum is onderdeel van de Route Tweede Wereldoorlog: Eerbetoon Geallieerde Vliegers Lingewaal

Slot Loevestein

Het beroemde kasteel waar Hugo de Groot uit ontsnapte. Met je persoonlijke sleutel kom je er alles te weten over het Slot, zijn geschiedenis en bewoners.

Zaltbommel

Ook Zaltbommel is een bezoek waard. Dwaal door het centrum, bezoek de St. Maartenskerk of het Stadskasteel. Sla in dit museum ook zeker de tentoonstelling over Fiep Westendorp niet over: de beroemde tekenaar van Jip, Janneke, Otje, Pluk van de Pettenflat en Pim & Pom.

Je kunt een (elektrische) fiets huren bij verschillende verhuur-locaties. Neem contact op met de desbetreffende partij voor de beschikbaarheid en het huren van de fiets.

Biesboschwandeling 10 – 14 km

De Biesbosch en water horen bij elkaar als een kajak en peddel. Van het eerste ontstaan na de Sint Elisabethsvloed in 1421 tot vandaag de dag wordt het landschap in de Biesbosch bepaald door water. Toch is het landschap de afgelopen jaren behoorlijk getransformeerd. Het Ruimte voor de Rivier-programma veranderde onze kijk op hoe we met water omgaan. We dammen het niet alleen meer in, maar geven het  de ruimte waar het kan. Dat levert droge voeten op, én prachtige natuur.

Struinen door De Pannekoek

Om de griendcultuur van dichtbij te beleven is een wandeling door De Pannekoek een aanrader. Je kunt hier van de knooppunten afwijken om even lekker te struinen over de kleine paadjes. Sommige delen van deze griend worden op traditionele wijze onderhouden, andere delen niet. Daar is de natuur de baas en liet er een woest wilgenbos ontstaan. 

Waterbuffels in de Noordwaard

In de Noordwaard begrazen waterbuffels de buitendijkse gebieden, en dat is uniek voor Nederland. De buffels voelen zich er prima op hun gemak. Het gebied is nat, en ze vinden er ruim voldoende voedsel. De buffels zijn hier uitgezet met een specifiek doel: ze zwemmen graag en leggen daarbij grote afstanden af. Bovendien zijn ze een stuk groter dan Schotse hooglanders of konikpaarden, waardoor ze ruw voedsel kunnen verteren zoals oud riet of lisdodde, op plekken waar de andere grazers niet zo snel komen. Het blijft een hele belevenis om er eentje tegen te komen. Houd wel voldoende afstand. Waterbuffels zijn niet gevaarlijk, maar wel nieuwsgierig.

Polder Jantjesplaat

Deze polder is een stukje ruig wetland waar voor 2013 nog landbouwpolders waren. Een nieuw stukje Biesbosch dat ook al ontdekt is door de visarend en de zeearend die hier graag jagen. 

Biesbosch museumeiland

Op het Biesbosch MuseumEiland kom je alles te weten over hoe we samen met het water leefden en leven. Van het eerste ontstaan na de St. Elisabethsvloed tot smokkelroutes in de 2e Wereldoorlog, het komt allemaal aan bod in de exposities.

Buiten kun je zelf ervaren hoe de Biesbosch voorkomt dat hoger gelegen gebieden overstromen. In het schaalmodel van de Biesbosch Beleving kan je zelf aan schuiven en knoppen draaien om te zien hoe je met polders en dijken de loop van het water beïnvloedt.

Na de wandeling kun je in museumcafé Biesonder bijkomen onder het genot van een kopje koffie of een broodje.

EXTRA UITSTAPJE

Verleng vanaf knooppunt 10 je wandeling met een uitstapje naar De Wassende Maan. Het heen-en-weertje naar dit landschapskunstwerk telt 4 km en is echt een aanrader. De Wassende Maan is een ontwerp van beeldend kunstenaar Paul de Kort. Het kunstwerk is een labyrint van geulen en dijkjes. Het water stroomt er met de getijden in en uit; vanaf de buitenkant, naar binnen. Een dynamisch en natuurlijk kunstwerk dat je zeker niet mag missen.

Om er te komen volg je de knooppunten 10, 68 en 69.

De Pannenkoekenbakker is het startpunt (en eindpunt, lekker). Deze wandeling laat zowel het oude (onderdeel Nieuwe Hollandse Waterlinie!) en het nieuwe Woudrichem zien, loopt door het dorp Oudendijk en gaat via de dijk langs de Boven Merwede terug naar de vesting. Het is een korte route waardoor je tijd overhoudt om het vestingstadje te bezoeken.

Je kunt vanzelfsprekend ook gewoon zelf je weg zoeken, zo groot is het niet en er is genoeg te zien en te beleven. Vergeet niet de historische haven te ontdekken of verleng je wandeling met een bezoek aan Slot Loevestein (ligt aan de overkant) en neem het voetveer. De verschillende winkeltjes, de molen en het Visserijmuseum in de vesting zijn zeer zeker een bezoekje waard!

Overzicht van al onze routes in de Nieuwe Hollandse Waterlinie

Dit dorp heeft een bijzonder verhaal te vertellen! De molen in het dorp, de Twee Gebroeders, maalt het meel voor de bakkerij van Gerard & Suus: een biologische bakkerij met een creatieve bakker die de prachtigste en lekkerste broden maakt. En deze bakkerij is uw startpunt!

Je loopt voor de kerk langs richting de Bergstraat. Daar ga je linksaf en volgt de aanwijzingen van het knooppuntennetwerk. Je loopt naar knooppunt 76. Tussen knooppunt 76 en 64 staan (oude rassen) fruitbomen, mits rijp mag u de vruchten plukken of rapen. Je komt hierna nog diverse bankjes tegen om rustig te smikkelen van al het lekkers. Via het dorp kom je weer bij  Gerard & Suus, het eindpunt van deze route, uit.

De wandeling begint bij Fort Altena, een fort dat behoort tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Vergeet niet dit fort te verkennen voor of na je wandeling! Je wandelt richting het dorp Werkendam, waar vroeger en nu nog steeds de binnenvaartschipperij een belangrijke rol speelt. Je loopt richting molen De Vervoorne Polder, als hij draait, is hij open om bezichtigd te worden. De molenaars vertellen je graag hun verhaal! Daarna ga je richting de Boven Merwede, een drukbevaren rivier. Vanaf de dijk heb je hierop goed zicht. Via de onderdoorgang van de A27 loop je naar het eindpunt. Vlak bij het fort staan twee molens die als ze draaien te bezoeken zijn.  Volg hiervoor het Liniepad vanaf het fort, dan kom je er vanzelf langs.

Overzicht van al onze routes in de Nieuwe Hollandse Waterlinie

Korte route, 8 km
Dit dorp heeft zo’n 250 inwoners, een echte kleine kern dus. Je bewandelt dan ook bijna alle straten van deze kern. Langs de Waardhuizenseweg staan fruitbomen aan de niet bebouwde kant van de straat, als het fruit rijp is mag je het plukken/rapen. Je loopt langs riviertje De Alm met rustbanken ontworpen, door kunstenaars uit de streek, verder naar het eindpunt. 

Lange route 15,5
Bij deze route kom je ook langs de plukbomen aan de Waardhuizenseweg. Als je het dorp bent doorgelopen, ga je rechtsaf richting Pompveld. Deze weg wandelt niet fijn, er wordt hard gereden door auto’s, maar het is de enige manier om bij het prachtige natuurgebied te komen. Je kuiert langs de randen van dit natuurgebied, de kern van het gebied is voor de natuur. Een prachtig rustpunt met schitterende plaatsen om te picknicken en te genieten!

Je begint bij de molen van Veen. Een enthousiast team van molenaars zorgt met hart en ziel voor deze molen. Zij maken de heerlijkste mixen zodat je thuis iets lekkers kunt bakken. Met uitzicht op de rivier loop je richting knooppunt 20. Hier wandel je de bebouwde kom van Veen binnen. Onderweg kom je diverse bankjes voor een lekkere picknick tegen. Je loopt langs museum De Wolfsburcht, waar luchtgekoelde Volkswagens de collectie bepalen; een bijzondere stop langs de route! Via de Maasdijk (of maak een uitstapje via natuurgebied Het Wijkerzand) loop je terug naar de molen.