Oorlogsmuseum Altena – Wijk en Aalburg
Stap binnen in het Oorlogsmuseum Altena en je stapt direct terug in de tijd. In dit bijzondere museum, sinds april 2025 gevestigd in het hart van Wijk en Aalburg, wordt de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Altena tastbaar en persoonlijk gemaakt. Elk voorwerp heeft zijn eigen verhaal – soms klein, soms indrukwekkend, maar altijd betekenisvol.
Bij binnenkomst betreed je een bijzondere woonkamer uit de jaren ’40. De ruimte is verdeeld in twee delen: links een doorsnee Nederlandse huiskamer in bezet gebied, met een portret van koningin Wilhelmina aan de muur en een geheime radio op de kast. Rechts daarentegen een NSB-huiskamer, compleet met een borrel op tafel en het propagandablad Volk & Vaderland. “Dit is onze dilemma-kamer,” vertelt Peter Willem Langebeeke (27), een van de initiatiefnemers. “Het laat zien hoe keuzes in oorlogstijd allesbepalend konden zijn.”
In het museum vind je talloze voorwerpen die rechtstreeks uit de regio Altena komen. Peter Willem wijst op een bijzonder asbakje: “Dit is gemaakt voor Fort Altena tijdens de mobilisatie van 1939. Slechts enkele exemplaren bestaan nog. Voor een verzamelaar is dit een schat.”
Naast vitrines vol uniformen vertelt Peter Willem het verhaal van een soldaat uit Almkerk en een veldpredikant uit Woudrichem. “Het is uniek dat het uniform van die predikant bewaard is gebleven,” zegt hij trots.
In een andere vitrine ligt een typemachine tussen oude kranten en persoonsdocumenten. “Deze Duitse typemachine stond in Almkerk aan het eind van de oorlog. Bij het intoetsen van 'Shift 5' verscheen het SS-logo.” Het maakt de impact van de bezetting direct voelbaar.
Tussen de documenten ligt ook een bordje van de installatie van een NSB-burgemeester in Werkendam, waarbij Anton Mussert – geboren in Werkendam – aanwezig was. “Niet iets waar we trots op zijn,” erkent Peter Willem, “maar wel een deel van onze geschiedenis.”
In een andere ruimte valt direct het oog op een groot diorama van het Kapelsche Veer, omringd door bodemvondsten uit de Slag bij het Kapelsche Veer. “Hoewel de strijd aan de overkant van de Maas plaatsvond, kreeg Altena de volle laag. In de maanden november 1944 tot mei 1945 zijn hier naar schatting 180.000 granaten ingeslagen. Vooral de winter van '44-'45 was voor Altena een bijzonder zware tijd.”
De verhalen blijven binnenkomen. Op een digitaal scherm lees je het verhaal van een vrouw uit Babyloniënbroek. Daarnaast staat een gerestaureerde hondenkar. “Deze kar is van de familie Van Bergeijk uit Wijk en Aalburg,” vertelt Peter Willem. “Begin 1945 zijn ze ermee geëvacueerd naar Poederoijen en uiteindelijk zelfs naar Friesland. Na de oorlog keerden ze terug, met deze kar. Die is nu in bruikleen bij ons.”
Een geheime zender, ooit gebruikt in de Biesbosch, staat tentoongesteld dankzij samenwerking met het Biesbosch MuseumEiland. “De Biesbosch is niet alleen het verhaal van de liniecrossers, maar ook van andere geheime communicatie.”
Bijzonder is ook het verhaal van een horloge, gevonden na een vliegtuigcrash in Dussen. Het werd recentelijk aan het museum geschonken door de vinder. “Zulke voorwerpen en verhalen zijn jarenlang verborgen of verzwegen uit angst of verdriet. Nu, tachtig jaar later, is het tijd om ze te delen.”
Peter Willem vat het doel van het museum krachtig samen: “We willen dat mensen hier iets leren of beseffen wat ze nog niet wisten. Dat ze naar buiten lopen met een diepere waardering voor vrijheid en vrede. We weten dat we de wereld er misschien niet mee veranderen, maar elke bezoeker die nadenkt over vrede is er één gewonnen.”
Bezoekersinformatie
📍 Adres: Grote Kerkstraat 32, Wijk en Aalburg
🕒 Openingstijden:
Zaterdag: 10:00 – 16:00 uur
Maandag t/m vrijdag: Op afspraak
🌐 Meer informatie: www.oorlogsmuseum-altena.nl
Laat je raken door de verhalen van gewone mensen in ongewone tijden. Bezoek Oorlogsmuseum Altena – waar geschiedenis nog springlevend is.