Knooppunten: 60 – 97 –65 – 99 – 64 –66 –67 –53 –52 –50 – 51 – 59 –58- 60
Aantal km: 36 km
Startpunt: Kromme Nol nabij knooppunt 60
Tussen knooppunt 60 en 97
Kom je langs het monument Elementary Baileyburg. Dit monument is geplaatst ter herdenking aan de Baileybrug die na de verwoesting van de oude draaibrug jarenlang dienst heeft gedaan.
Tip! In Wijk en Aalburg tref je verschillende elementen die je herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Zo tref je op de kerk aan de Grote Kerstraat 30, een plaquette. Deze herdenkt de verwoesting van de kerktoren tijdens de bevrijding van Wijk en Aalburg. Vlakbij, Grote Kerkstraat 32, tref je het vredemonument.
Tip! Net voor Maasdijk 58 is een strook rechts langs de weg waar je gemakkelijk en veilig kunt afstappen. Kijk je daar tussen de bomen door naar rechts, dan zie je ca. 100 meter verder de Kreek. Ongeveer achter nummer 58 is op de oever van deze Kreek de Halifax MZ312 neergestort.
De bemanning van een Handley Page Halifax MKIII was na een raid op Bottrop in Duitsland op weg naar huis toen hun toestel door nachtjagerpiloot Feldwebel Heinz Misch van de 7./NJG 2, die met een Junkers Ju 88 G-1 vloog vanaf het vliegveld Volkel was opgestegen en hen van achter aanviel, waardoor er brand in de rechtervleugel ontstond. De bemanning was in de avond van 20 juli 1944 om 23.06 uur met de MZ312 ZA-E opgestegen van het vliegveld Melbourne in Engeland. 21 juli om 01.45 uur crashte de Halifax bij de Kreek aan de Molendijk in Wijk en Aalburg achter Maasdijk 58. Molendijk was destijds een buurtschap aan de Maasdijk. Alle bemanningsleden wisten te springen, behalve de staartschutter die reeds door granaatscherven was gedood. Door de kracht van de crash stuiterde een wiel van het hoofdlandingsgestel ca. 100 meter verderop over de dijk, waar je nu opstaat. De gesprongen bemanning werd direct, of na verloop van tijd, aangehouden en krijgsgevangenen gemaakt. Van radiotelegrafist Lowrey is het niet duidelijk of hij ook gevangene is gemaakt of toch nog is ontsnapt. Hij komt namelijk niet op POW (prisoner of war) lijsten voor. Tekst: Adri Burghout, Oorlogsmuseum Veen
Leuke tip bij knooppunt 66
Ga bij 66 rechtdoor over de Zwaansheuvel, rechtsaf Zwaansheuvelsedijk (leuk hier: aan het einde kijk je aan de linkerkant een koeienstal in). Zwaansheuvelsedijk gaat over in Midgraaf, volg vervolgens aan je rechterkant knooppunt 67. Je rijdt hier over een bruggetje een verhard pad op door het Pompveld. Aanrader!
Let op! Omdat er vanaf deze kant geen knooppunten met elkaar verbonden zijn, staat er geen bordje vermeld met route richting knooppunt 67 vanaf deze kant. Dit is echter wel de juiste weg richting 67. Komende vanaf de andere kant staat het bord er namelijk wel.
Parkeer je fiets bij het Pompveld en wandel vanaf hier door/rondom het Pompveld, zo’n 5km.
Tip! Bij knooppunt 67
Picknickbanken
Tip! Leuk uitstapje, tussen knooppunt 53 en 52 tref je het dorp Meeuwen
Daar tref je een noodwoning, direct achter de Witte Molen
Kleibergsestraat 52a. Dit is ventweg van de Provincialeweg-Zuid (N283). De noodwoning is, net als de Witte Molen, elke zaterdagmiddag open van 13:00 uur tot 17:00 uur. De toegang is gratis.
Eind 1944 komt de geallieerde opmars ten zuiden van de Bergsche Maas tot stilstand. In het Land van Heusden en Altena worden 16.000 Duitse militairen gestationeerd. Er breekt bij het Capelse Veer een prestigestrijd uit tussen de Duitse parachutistengeneraal Kurt Student en de Britse generaal sir John Crocker. De strijd om het Capelse Veer kost uiteindelijk aan 572 geallieerden en 243 Duitsers het leven. Vanaf november 1944 wordt Meeuwen zwaar gebombardeerd en al snel tot ‘Sperrgebiet’ verklaard. Alle inwoners moeten direct vertrekken.
Meeuwen blijft tot aan het einde van de oorlog verboden gebied. Wanneer alle dode dieren en niet-ontplofte bommen zijn opgeruimd, kunnen de bewoners pas eind juni 1945 weer terugkeren. In Meeuwen zijn 56 woningen totaal verwoest en een groot aantal is zwaar beschadigd. Hierdoor is de woningnood enorm. Al snel worden houten en betonnen noodwoningen, in de volksmond ‘bunker’ genoemd, neergezet op basis van het Noodvolkshuisvestingsbesluit. In totaal zijn in het Land van Heusden en Altena ruim 400 ‘noodvoorzieningen’ gebouwd, waarvan 188 noodwoningen. Tekst: Ons Meeuwen.
Tip! Richting knooppunt 50 Oorlogsmonument (Molenkade, Dussen)
Richting knooppunt 51
Crashplaats Dornier. Net voor het kombord waarbij de weg tussen de bomen verdwijnt, zie je rechts een akkerland. Daar waar de toerit naar het land eindigt en overgaat in de akker heeft rechts van de toerit een enorme krater gelegen, waarschijnlijk veroorzaakt door de exploderende torpedo’s die de Dornier bij zich had.
Op 22 september 1943 crashte om 01.15 uur een Dornier Do 217M-1 (werknummer 56049) van het 9./KG 2 in Dussen, vlak nadat het toestel was opgestegen vanaf Gilze-Rijen. De crash was vlak langs de Oude Kerkstraat tussen knooppunt 50 en 51. Vlak voordat de Oude Kerkstraat, vanaf de fietsdijk gezien, tussen de bomen verdwijnt, tussen de oude Kerkstraat en het Afwateringskanaal (op ca. 150 meter afstand vanaf de fietsdijk).
De hele bemanning kwam bij deze crash om. Piloot Uffz. Rudolf Sachs (23), waarnemer Gfr. Rüdiger Kass (20), radiotelegrafist Ogfr. Willy Arnold (22) en boordschutter Ogfr. Harald Hilpmann (20) liggen begraven op Ysselsteyn. Deze crash eiste ook een leven aan de grond. De bommenwerper botste tegen de kanaaldijk in het Rommegat waarbij ook het huis, café Blikken Emmer (thans verdwenen) van Adriaan van de Pluijm werd geraakt Daarbij kwam zijn zoon Antonius van der Pluijm om het leven. Adriaan zelf raakte blind. Tekst: Adri Burghout, Oorlogsmuseum Veen
Tip! Tussen knooppunt 59 en 58 kun je afslaan naar het dorp Eethen
In het dorp tref je bij de Hervormde kerk in het kerkpad een struikelsteen. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg. Inmiddels liggen er in vele landen al struikelstenen. Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.
Een struikelsteen is een betonnen steen van 10 x 10 cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De struikelsteen wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer. Tekst: TracesOfWar.nl
Raadhuisstraat 21
In de Tweede Wereldoorlog hadden Duitse soldaten op een huis de tekst "Glauben Kämpfen Siegen" geschreven. Na de oorlog is deze tekst verwijderd, maar deze is nog steeds deels leesbaar. Op het huis zijn ook gerepareerde kogelinslagen nog zichtbaar. Tekst: TracesOfWar.nl
Activiteit: Fietsen