Het Liniepad is een wandelroute die start bij de Papsluis en eindigt in de vesting Woudrichem. Onderweg kom je de zuidelijkste forten van Unesco Werelderfgoed Hollandse Waterlinies tegen. Zij zijn in eigendom van Brabants Landschap. Bakkerskil en Altena hebben een recreatieve functie. Maar je komt ook sluizen en molens tegen en je wandelt door prachtige natuurgebieden en een nieuw landgoed. De gerestaureerde kazematten hebben een bijzondere functie gekregen als vogelkijkhut of winterverblijf voor vleermuizen.

Biesboschwandeling 10 – 14 km

De Biesbosch en water horen bij elkaar als een kajak en peddel. Van het eerste ontstaan na de Sint Elisabethsvloed in 1421 tot vandaag de dag wordt het landschap in de Biesbosch bepaald door water. Toch is het landschap de afgelopen jaren behoorlijk getransformeerd. Het Ruimte voor de Rivier-programma veranderde onze kijk op hoe we met water omgaan. We dammen het niet alleen meer in, maar geven het  de ruimte waar het kan. Dat levert droge voeten op, én prachtige natuur.

Struinen door De Pannekoek

Om de griendcultuur van dichtbij te beleven is een wandeling door De Pannekoek een aanrader. Je kunt hier van de knooppunten afwijken om even lekker te struinen over de kleine paadjes. Sommige delen van deze griend worden op traditionele wijze onderhouden, andere delen niet. Daar is de natuur de baas en liet er een woest wilgenbos ontstaan. 

Waterbuffels in de Noordwaard

In de Noordwaard begrazen waterbuffels de buitendijkse gebieden, en dat is uniek voor Nederland. De buffels voelen zich er prima op hun gemak. Het gebied is nat, en ze vinden er ruim voldoende voedsel. De buffels zijn hier uitgezet met een specifiek doel: ze zwemmen graag en leggen daarbij grote afstanden af. Bovendien zijn ze een stuk groter dan Schotse hooglanders of konikpaarden, waardoor ze ruw voedsel kunnen verteren zoals oud riet of lisdodde, op plekken waar de andere grazers niet zo snel komen. Het blijft een hele belevenis om er eentje tegen te komen. Houd wel voldoende afstand. Waterbuffels zijn niet gevaarlijk, maar wel nieuwsgierig.

Polder Jantjesplaat

Deze polder is een stukje ruig wetland waar voor 2013 nog landbouwpolders waren. Een nieuw stukje Biesbosch dat ook al ontdekt is door de visarend en de zeearend die hier graag jagen. 

Biesbosch museumeiland

Op het Biesbosch MuseumEiland kom je alles te weten over hoe we samen met het water leefden en leven. Van het eerste ontstaan na de St. Elisabethsvloed tot smokkelroutes in de 2e Wereldoorlog, het komt allemaal aan bod in de exposities.

Buiten kun je zelf ervaren hoe de Biesbosch voorkomt dat hoger gelegen gebieden overstromen. In het schaalmodel van de Biesbosch Beleving kan je zelf aan schuiven en knoppen draaien om te zien hoe je met polders en dijken de loop van het water beïnvloedt.

Na de wandeling kun je in museumcafé Biesonder bijkomen onder het genot van een kopje koffie of een broodje.

EXTRA UITSTAPJE

Verleng vanaf knooppunt 10 je wandeling met een uitstapje naar De Wassende Maan. Het heen-en-weertje naar dit landschapskunstwerk telt 4 km en is echt een aanrader. De Wassende Maan is een ontwerp van beeldend kunstenaar Paul de Kort. Het kunstwerk is een labyrint van geulen en dijkjes. Het water stroomt er met de getijden in en uit; vanaf de buitenkant, naar binnen. Een dynamisch en natuurlijk kunstwerk dat je zeker niet mag missen.

Om er te komen volg je de knooppunten 10, 68 en 69.

Dit dorp heeft een bijzonder verhaal te vertellen! De molen in het dorp, de Twee Gebroeders, maalt het meel voor de bakkerij van Gerard & Suus: een biologische bakkerij met een creatieve bakker die de prachtigste en lekkerste broden maakt. En deze bakkerij is uw startpunt!

Je loopt voor de kerk langs richting de Bergstraat. Daar ga je linksaf en volgt de aanwijzingen van het knooppuntennetwerk. Je loopt naar knooppunt 76. Tussen knooppunt 76 en 64 staan (oude rassen) fruitbomen, mits rijp mag u de vruchten plukken of rapen. Je komt hierna nog diverse bankjes tegen om rustig te smikkelen van al het lekkers. Via het dorp kom je weer bij  Gerard & Suus, het eindpunt van deze route, uit.

De wandeling begint bij Fort Altena, een fort dat behoort tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Vergeet niet dit fort te verkennen voor of na je wandeling! Je wandelt richting het dorp Werkendam, waar vroeger en nu nog steeds de binnenvaartschipperij een belangrijke rol speelt. Je loopt richting molen De Vervoorne Polder, als hij draait, is hij open om bezichtigd te worden. De molenaars vertellen je graag hun verhaal! Daarna ga je richting de Boven Merwede, een drukbevaren rivier. Vanaf de dijk heb je hierop goed zicht. Via de onderdoorgang van de A27 loop je naar het eindpunt. Vlak bij het fort staan twee molens die als ze draaien te bezoeken zijn.  Volg hiervoor het Liniepad vanaf het fort, dan kom je er vanzelf langs.

Overzicht van al onze routes in de Nieuwe Hollandse Waterlinie

Je begint bij de molen van Veen. Een enthousiast team van molenaars zorgt met hart en ziel voor deze molen. Zij maken de heerlijkste mixen zodat je thuis iets lekkers kunt bakken. Met uitzicht op de rivier loop je richting knooppunt 20. Hier wandel je de bebouwde kom van Veen binnen. Onderweg kom je diverse bankjes voor een lekkere picknick tegen. Je loopt langs museum De Wolfsburcht, waar luchtgekoelde Volkswagens de collectie bepalen; een bijzondere stop langs de route! Via de Maasdijk (of maak een uitstapje via natuurgebied Het Wijkerzand) loop je terug naar de molen.

Je start bij brasserie Boven de Rivieren, een drijvend restaurant in de haven van Sleeuwijk. Achter dit restaurant vormen de uiterwaarden een prachtig natuurgebied De Groesplaat. De entree hiervan is een hekje rechts achter het restaurant. Je loopt richting Woudrichem langs de rivier, waar je in de zomer heerlijke bramen plukt. Voor Woudrichem verlaat u de uiterwaard en loop je de polder in. Bij de twee molens volg je het Liniepad, een wandelpad dat van Fort Bakkerskil naar Slot Loevestein loopt. De molens zijn te bezoeken als de molenaar aanwezig is en de wieken draaien. Langs het Liniepad staan diverse kazematten die met enig klauterwerk ook van binnen te bezichtigen zijn. Er staan diverse banken in dit stukje natuur waarin cultureel erfgoed rijk vertegenwoordigd is. Via de rand van Sleeuwijk gaat deze route terug naar de uiterwaard en kom je bij het eindpunt uit.

Overzicht van al onze routes in de Nieuwe Hollandse Waterlinie

Op het randje van Nationaal Park De Biesbosch ligt het dorp Hank. Met zijn grote camping, De Kurenpolder, heeft dit dorp in de zomer twee keer zoveel inwoners als in de winter. Vanaf het startpunt gaan we al snel de polder in. Je loopt over een oude zeedijk waar het water in 1953 ook levens genomen heeft. Rechts zie je de Zuidhollandse molen die met z’n wieken naar de auto’s op de A27 wenkt. Een Rijksweg die er in de jaren ‘60 van de vorige eeuw voor zorgde dat het eiland, dat het Land van Heusden en Altena is, uit zijn isolement geraakte. Even maken we een uitstapje naar het naburige dorp Dussen. Daarloopt je eveneens over een oude dijk en komt langs een klompenmakerij om hierna de weidsheid van de polder weer op te zoeken.

Deze wandeling is eigenlijk een drie-in-één dorpentocht. Je start in Eethen bij een bijzonder kerkje met onderdelen die dateren uit de 12e eeuw. Vanaf de parkeerplaats bij de kerk wandel je via de Cornelis Branderhorstsraat richting het noorden. Deze straat loop je uit tot de aansluiting met de Provincialeweg Zuid, met aan de overkant knooppunt 41. Vanaf hier ga je de polder in richting Babyloniënbroek, een langgerekt boerendorp met trotse inwoners. En let goed op racefietsers, want het is het dorp waar wielrenster en veldrijdster Marianne Vos woont. Onderweg kom je een zorgboerderij tegen die haar producten van het land langs de weg verkoopt. Je schampt Dussen om naar Meeuwen te wandelen. Hier staan langs de provinciale weg de Witte molen en een noodwoning van vlak na de Tweede Wereldoorlog. Als de molen draait kun je deze én de noodwoning bezoeken. Langs de provinciale weg loop je terug naar de kerk in Eethen.

Dussen ligt dicht bij de Bergsche Maas. Deze rivier is begin vorige eeuw met de hand gegraven om ’t Hertogenbosch te behoeden voor overstromingen. Vanaf het dorp loopt je richting deze rivier. Onderweg komt je een gratis veer tegen. Zelfs na meer dan een eeuw is dit nog altijd een geste om de boeren tegemoet te komen voor het feit dat ze door de rivier gescheiden werden van hun akkers aan de overkant. Iedereen mag daarvan meegenieten, want overvaren kost niets.

Richting Meeuwen komt je een lieflijke picknickplaats tegen. Je steekt de provinciale weg over (goed opletten) en loopt dan het landelijke deel van Dussen weer in. Na knooppunt 70 loop je langs de molen het natuurgebied Kornsche Boezem in, ook wel de Kleine Biesbosch genoemd. Ook hier is het heerlijk picknicken. Via een oude dijk met monumentale boerderijen en een klompenmaker loop je naar het eindpunt.

Dit is een bijzonder dorp. De mensen die hier wonen zijn er erg trots op en ook op veldrijdster en wielrenster Marianne Vos (olympisch en meervoudig wereldkampioen) die hier woont. Goed opletten dus, wellicht fietst ze gewoon langs! (Zie ook onze Marianne Vos Fietsroute.)

De wandeling begint bij zorgboerderij Den Hill. In het schuurtje aan de straat worden producten uit de tuin verkocht. Je loopt richting het dorp om bij knooppunt 63 de bovenliggende poldr te ontdekken. Je bent onderweg naar het Pompveld, een gebied van 239 hectare dat met rust gelaten is tijdens de grote ruilverkaveling die aanving in de jaren ‘60 van de vorige eeuw. Een prachtig natuurgebied waar je reeën, zilverreigers en haviken op je pad kunt tegenkomen. Er zijn tal van bankjes en picknickplaatsen te vinden waar je je kunt onderdompelen in de stilte en heerlijk tot rust komt.